اختلال اضطراب جدایی

در اختلال اضطراب جدایی فرد به علت جدا شدن از خانه یا از افرادی مه به آنها دلبستگی عاطفی فراوانی دارد  ( مانند ، پدر ، مادر ، مادربزرگ ، پدر بزرگ و …) به شدن دچار اضطراب می شود . این اضطراب ممکن است در شرایط خاصی سبب نابسامانی های شدید در راستای ارتباطات اجتماعی ، عملکرد تحصیلی و … شود .

در اغلب نوزادان جدا شدن از مادر یا پدر یا وسایلی که به آنها علاقه دارند سبب اظراب می شود که این جزوی از فرایند رشدی آنها و در راستای بقا است و نباید با اختلال اضطراب از جدایی اشتباه گرفته شود . اظراب جدایی که فرایندی طبیعی است معمولا در سنین ۱۲ تا ۱۸ ماعگی اتفاق می افتد ولی اختلال اضطراب جدایی بیشتر در سالهای پیش دبستانی و دبستان اتفاق می افتد . با توجه به اینکه این اختلال ممکن است در هر سنی ایجاد شود ولی اغلب در دوران کودکی مشاهده شده و در دوران نوجوانی و جوانی نادر است .

اختلال اضطراب جدایی کودکان و بزرگسالان

اگر کودکی مبتلا به این اختلال باشد ، احتمال بیشتری می رود که دچار سایر اختلالات مانند بیش فعالی (ADHD) ، اختلال دوقطبی ، اختلال محشت زدگی و یا سایر اختلالات شود .

با در نظر گرفتن سن افراد برای  تشخیص این اختلال معیار های جدایی متفاوتی تعریف می شود . در کودکان خردسال وقتی میخواهند به مدرسه یا پیش دبستانی بروند ، نوجوانان در زمان شرکت در اردو های یک هفته ای ، در بزرگسالان قبولی در دانشگاه ها یا کار در شهر های دیگر دور از خانواده . در این زمان ها افراد اضطراب و استرس شدیدی از خود نشان می دهند .

تشخیص اختلال اضطراب جدایی

بر اساس معیار های DSM5 افرادی دچار اختلال اضطراب از جدایی هستند که حداقل ۳ مورد از موارد زیر را داشته باشند .

۱-      شکایت های زیاد از درد های فیزیکی ( تهوع ، سردرد، دلدرد) در صورت جدایی از مظاهر دلبستگی

۲-      کابوس های مکرر با مضمون جدایی از مظاهر دلبستگی

۳-      نخوابیدن در صورت جدایی از مظاهر دلبستگی و یا بدون حضور یکی از اعضای خانواده

۴-      ترسیدن و اکراه از تنها ماندن در خانه یا جا های دیگر

۵-      دور نشدن از خانه ، نرفتن به مدرسه ، محل کار و … به دلیل ترس از جدایی از مظاهر دلبستگی

۶-      نگرانی واضطراب شدید از رویدادی ناگوار که دلیل جدایی از مظاهر دلبستگی می باشد ( تصادف، دزدیده شدن و …)

۷-      نگرانی شدید در رابطه با آسیب دیدگی احتمالی و یا ازدست دادن مظاهر دلبستگی

۸-      ناراحتی و غم شدید به همراه استرس در هنگام جدایی از اعضای خانواده ، یا جدایی از مظاهر دلبستگی

مدت زمان اختلال اضطراب جدایی

در کودکان این اختلال ممکن است حداقل ۴ هفته و در بزرگسالان به ۶ ماه یا بیشتر برسد . با توجه به رده سنی باید دقت داشت که نباید در رایتای بهبود این اختلال سایر اختلالات را در فرد ایجاد کرد.

برای مثال کودکان اوتیسم به دلیل مقاومت بسیار شدید در برابر تغییرات هیچ تمایلی به خروج از خانه ندارند. در این صورت ممکن است والدین فکر کنند این کار به دلیل اختلال اضطراب از جدایی است و بخواهند او را مجبور به خروج از خانه کنند . در این صورت کودک دچار اوتیسم بیماری اش عود کرده و ممکن است اثرات بسیار مخربی بر روان او برجای بماند .

و یا افرادی که دچار اختلال های روان پریشی هستند به دلیل عدم تمایل در حضور در اجتماع و محیط های شلوغ نخواهند از خانه خارج شوند . در اختلال اضطراب فراگیر نیز چون فرد از اسیب دیدن و بیمار شدن عزیزانش اضطراب دارد نخواهد از آنها جدا شود .

در نتیجه تشخیص این اختلال اصلا کار ساده ای نیست و باید حتما به یک روانشناس متخصص  ( روانشناس کودک یاروانشناس نوجوان )رجوع کرد .

درمان اختلال اضطراب جدایی

برای درمان این اختلال می توان راهکار هایی پیشنهاد داد که الیته همه ی این موارد باید پس از تایید روانشناس یاروانپزشک با برنامه منظم و دقیق صورت گیرد .

۱-      کم کردن حساسیت به صورت منظم

در این مورد خانواده و افراد با مجبور مردن فرد بیمار به جدایی سعی می کنند میزان این حساسیت را کاهش و این اختلال را درمان کنند .

۲-      یادگرفتن با مشاهده

در این مورد به فرد دارای اختلال می آموزند که جدایی به معنای از بین رفتن موضوع مورد علاقه نیست و فقط برای مدت کوتاهی از او جدا می شوند .

۳-      شرطی کردن فرد بیمار

در این روش با دادن پاداش و تنبیه کردن استاندارد سعی می شود فرد درمان شود .

۴-      تکنیک های رفتار گرایی CBT

روانشناسان و شناخت گرایان با استفاده از روش های CBT سعی میکنند به فرد آموزش دهند چگونه این افکار را بشناسد و کنترل کند تا در صورت قرار گرفتن در شرایط خاص بتوانند برنامه ریزی کرده و میزان موفقیت خود را ارزیابی  کنند .

مشاوران روانشناسی مفیدو  www.mofido.com